36. þing Alþýðusambands Norðurlands

74 fulltrúar, frá öllum stéttarfélögum á Norðurlandi sátu 36. þing Alþýðusambands Norðurlands sem fram fór á Illugastöðum í Fnjóskadal 27. og 28. september 2019. Þingið tókst í alla staði mjög vel og var ein ályktun um lífeyrismál samþykkt samhljóða á þinginu.

Fjölmargir gestir mættu á þingið og voru með erindi. Gréta Bergrún Jóhannesdóttir, doktorsnemi við Háskólann á Akureyri, fjallaði um jafnréttisviðhorf og samfélagslegáhrif í minni byggðarlögum. Óðinn Elísson, hrl. hjá Fulltingi, fjallaði um muninn á slysatryggingum skv. kjarasamningi eða skaðatryggingum. Valdimar O. Hermannsson, sveitarstjóri á Blönduósi, fjallaði um gagnaver Borealis Data Center á Blönduósi. Finnur Birgisson, fulltrúi Gráa hersins, ræddi stöðu eldri fólks í þjóðfélaginu og fjallaði um fyrirhugaða málsókn Gráa hersins gegn íslenska ríkinu vegna tekjutenginga/skerðinga í lífeyriskerfinu. Drífa Snædal, forseti ASÍ, fjallaði um verkalýðsmál og leiddi umræðu inn í panel sem formenn stéttarfélaga á þinginu ásamt henni voru í.

Ný stjórn AN
Vigdís Edda Guðbrandsdóttir, frá Samstöðu, var kosin nýr formaður AN. Með henni í stjórn eru Anna Júlíusdóttir, frá Einingu-Iðju, sem er varaformaður stjórnar og Guðný Grímsdóttir, frá Framsýn, sem er ritari stjórnar. Varamenn í stjórn eru Bjarki Tryggvason, frá Öldunni – stéttarfélagi, Svala Sævarsdóttir, frá Verkalýðsfélagi Þórshafnar, og Trausti Jörundarson, frá Sjómannafélagi Eyjafjarðar.

Ályktun um lífeyrismál
36. þing Alþýðusambands Norðurlands krefst þess að samspil lífeyrissjóða launafólks og lífeyris almannatrygginga verði tekið til gagngerrar endurskoðunar. Liður í því gæti verið að hækka almenna frítekjumarkið.

Núverandi fyrirkomulag almannatrygginga gengur allt of langt í að skerða greiðslur úr lífeyrissjóðum og afkoma margra eldri borgara er því enn óviðunandi þrátt fyrir áratuga söfnun lífeyrisréttinda.

Lög um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða kveða á um að öllum beri að afla sér lífeyrisréttinda með því að greiða ákveðinn hluta launa í lífeyrissjóði. Þegar að lífeyristöku kemur, er sparnaður launafólks notaður til að skerða greiðslur almannatrygginga til lífeyrisþega um hátt í 45% af greiðslunni frá lífeyrissjóðum. Að teknu tilliti til skattgreiðslna, fær lífeyrisþegi með 100.000 kr. á mánuði frá lífeyrissjóðnum um 35% í sinn hlut. Fái viðkomandi 400.000 kr. á mánuði lækkar hlutfallið í 28%.1 Ávinningurinn af sparnaðinum, sem tryggja átti áhyggjulaust ævikvöld, rennur þess í stað að stærstum hluta í ríkissjóð.

36. þing AN lítur svo á að núverandi fyrirkomulag sé komið í ógöngur og krefst þess að dregið verði stórlega úr skerðingum lífeyris almannatrygginga vegna útgreiðslna úr lífeyrissjóðum. Vegna þessa efast launafólk um gagnsemi þess að greiða verulegan hluta launa sinna i lífeyrissjóð til að tryggja framfærslu sína á efri árum.

Þingið telur brýnt að launafólk njóti ávöxtunar af sparnaði sínum í samræmi við upphafleg markmið lífeyrissjóðakerfisins.

1 Skerðingarhlutföll eru fengin með því að bera saman tölur frá reiknivél TR. Miðað er við einstakling sem býr einn.